Τα ψάρια και τα θαλασσινά είναι γνωστό ότι αποτελούν μια πολύτιμη πηγή πρωτεϊνών, απαραίτητων βιταμινών και ανόργανων στοιχείων. Οι διαιτητικές συστάσεις προτείνουν την κατανάλωση μίας ή δύο μερίδων λιπαρών ψαριών (π.χ. σολομός ή κολιός) την εβδομάδα καθώς είναι μια εξαίρετη πηγή ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία είναι ευεργετικά για την καρδιαγγειακή υγεία, καθώς επίσης και για την εμβρυική ανάπτυξη.

Όλοι μας, όταν έρχεται η ώρα της αγοράς ψαριού βρισκόμαστε στο δίλημμα: ψάρι ιχθυοτροφίου ή ανοιχτης θάλασσας; Για να δούμε τα υπερ και τα κατά:

Η έρευνα έχει δείξει ότι, παρόλο που οι καταναλωτές δίνουν μεγάλη αξία στη διατήρηση της παραγωγής ψαριών και στα σχετικά με αυτήν ηθικά ζητήματα, το ενδιαφέρον αυτό δεν σχετίζεται απαραίτητα με τη νοοτροπία και την καταναλωτική συμπεριφορά. Η άρνηση της κατανάλωσης ψαριών ανοικτής θάλασσας έχει συσχετιστεί με ηθικά διλήμματα, ενώ η άρνηση για κατανάλωση ψαριών ιχθυοτροφείου σχετίζεται με την πεποίθηση για χαμηλότερη ποιότητα τροφίμων.

Η υδατοκαλλιέργεια έχει, εξάλλου, και αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες: ανεξέλεγκτο ψάρεμα για την παραγωγή ιχθυοτροφών, αλλαγές φυσικού περιβάλλοντος, δημιουργία παραποτάμων και επιδράσεις στη βιοποικιλότητα, όταν τα ψάρια δραπετεύουν από τα σημεία εκτροφής.

Επιπρόσθετα, υπάρχει η πεποίθηση ότι τα ψάρια ιχθυοτροφείου είναι λιγότερο υγιεινά. Ωστόσο, λόγω του ελεγχόμενου περιβάλλοντος, οι ασθένειες σε μια υδατοκαλλιέργεια είναι περιορισμένες, βελτιώνοντας έτσι την ευημερία των ψαριών. Ένας σημαντικός στόχος των υδατοκαλλιεργειών είναι η εξασφάλιση ενός επιθυμητού επιπέδου ευημερίας, έτσι ώστε τα ψάρια ιχθυοτροφείου να μπορούν να συγκριθούν με τα «φυσικά» ψάρια ανοικτής θάλασσας.

Για τα ψάρια ανοιχτής θάλασσας, το θρεπτικό περιεχόμενο και τα επίπεδα επιμόλυνσης εξαρτώνται από ποικιλία παραγόντων, οι οποίοι δεν είναι δυνατό να ελεγχθούν εύκολα. Συγκεκριμένα, στους παράγοντες περιλαμβάνονται: το είδος του ψαριού, η εποχή, η διατροφή του, η τοποθεσία που ζει, το στάδιο ζωής και η ηλικία. Τα ψάρια που βρίσκονται σε υψηλότερη θέση στην τροφική αλυσίδα (π.χ. σολομός, τόνος, ξιφίας) μπορεί να συγκεντρώσουν μολυσματικά υλικά.
Στα ψάρια που μεγαλώνουν με μεθόδους υδατοκαλλιέργειας – ή άλλες μεθόδους καλλιέργειας – είναι δυνατόν να επιτευχθεί πολύ στενότερος έλεγχος της διατροφής τους. Επιπλέον, στην ΕΕ ισχύουν αυστηρές νομοθετικές ρυθμίσεις σε σχέση με την επιμόλυνση στα ψάρια ιχθυοτροφείου.

Θρεπτική αξία των ψαριών ιχθυοτροφείου σε σύγκριση με τα ψάρια ανοιχτής θάλασσας

Παραδείγματα ψαριών που προέρχονται κυρίως από ιχθυοτροφεία είναι ο σολομός, η ιριδίζουσα πέστροφα και ο κυπρίνος.
Στα ψάρια ανοιχτής θάλασσας περιλαμβάνονται : η ρέγγα, ο τόνος, ο κολιός και οι σαρδέλες.

Τα ψάρια ιχθυοτροφείου σιτίζονται με μια ελεγχόμενη δίαιτα, η οποία βασίζεται συχνά σε ιχθυέλαια και ιχθυάλευρα. Μια τέτοια διατροφή δεν υπόκειται σε εποχιακές μεταβολές σαν αυτές που παρατηρούνται στα ψάρια ανοιχτής θάλασσας. Συνεπώς, η έρευνα έχει πλέον αποδείξει ότι τα επίπεδα λιπιδίων στα ψάρια ιχθυοτροφείου είναι περισσότερο σταθερά σε σύγκριση με τα επίπεδα στα ψάρια ανοιχτής θάλασσας.

Τα ιχθυάλευρα που χρησιμοποιούνται για τα σαρκοφάγα ψάρια ιχθυοτροφείου παράγονται κυρίως από ψάρια που δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, όπως η σαρδελόρεγγα (Clupea sprattus) και το καπελάν (Mallotus Villosus). Αυξανόμενη είναι, επίσης, η χρήση φυτικών πηγών ιχθυάλευρου ∙ ωστόσο, η πρακτική αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει μείωση της ποσότητας ω-3 λιπαρών στα ψάρια ιχθυοτροφείου. Αυτή η επίπτωση είναι δυνατό να αναχαιτιστεί με την εφαρμογή σίτισης με τροφές που περιέχουν κρέας ψαριών για τις τελευταίες εβδομάδες.

Παρά το γεγονός ότι από μελέτες δεν προκύπτουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ψαριών ιχθυοτροφείου και αυτών ανοικτής θάλασσας, οι καταναλωτές θεωρούν τα ψάρια ανοικτής θάλασσας ως πιο υγιεινά και πιο νόστιμα από τα ψάρια ιχθυοτροφείου. Ωστόσο, τα ψάρια ιχθυοτροφείου διαθέτουν αρκετά πλεονεκτήματα, όπως:

1. Σταθερά αποθέματα
2. Θρεπτικό περιεχόμενο σύμφωνα με προδιαγραφές
3. Αυστηρός έλεγχος της γραμμής παραγωγής
4. Φτηνότερα, σταθερότερες τιμές
5. Ιχνηλασιμότητα

Τελικά τί προτείνουμε;
Για τον καταναλωτή τόσο τα ψάρια ιχθυοτροφείου όσο και τα ανοικτής θάλασσας είναι ασφαλή και θρεπτικά, χωρίς να παρατηρούνται σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, υπό την προϋπόθεση ότι τα ψάρια ιχθυοτροφείου αναπτύσσονται σε κατάλληλες συνθήκες.

Δείτε περισσότερες πληροφορίρες εδω:
EU project RAFOA (Researching Alternatives to Fish Oils in Aquaculture) –
http://www.rafoa.stir.ac.uk//
EU project AQUAMAX (Sustainable Aquafeeds to Maximise the Health Benefits of Farmed Fish for Consumers) – http://www.aquamaxip.eu//
EU project CONSENSUS (Towards Sustainable Aquaculture in Europe) –
http://www.euraquaculture.info/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=60References