Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια συστηματική μεταβολική δυσλειτουργία που οδηγεί σε μη φυσιολογικό μεταβολισμό των υδατανθράκων, του λίπους και των πρωτεϊνών. Οι προβλέψεις σχετικά με την συχνότητα εμφάνισης νέων περιστατικών δεν είναι ευοίωνες μιας και αναφέρουν πως θα διπλασιαστεί ο αριθμός των εφήβων που θα εμφανίσει σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 από το 2005 ως το 2020 στην Ευρώπη.

Στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, για κάποιο άγνωστο λόγο, μειώνονται τα κύτταρα που εκκρίνουν ινσουλίνη, με αποτέλεσμα τα επίπεδα της να μειώνονται. Αυτός ο τύπος διαβήτη:

• ακολουθεί τα παιδιά για το υπόλοιπο της ζωής τους,
• προκαλεί δυσλειτουργίες στα όργανα, αλλαγές στον τρόπο ζωής τους και την προσωπικότητα/συμπεριφορά τους, εκδήλωση συναισθηματικού στρες και ψυχιατρικών προβλημάτων

τόσο στα ίδια τα παιδιά όσο και στις οικογένειες τους.

Αναμφίβολα, λοιπόν, η ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στα παιδιά θα βελτιώσει τόσο τα συμπτώματα, όσο και το θεραπευτικό κόστος. Ο φτωχός γλυκαιμικός έλεγχος στους πρώτους μήνες μετά τη διάγνωση συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επιπλοκών στην ενήλικη ζωή. Πιο συγκεκριμένα, η διαχείριση στο σπίτι και ο έλεγχος του διαβήτη αμέσως μετά τη διάγνωση είναι σε θέση να καθυστερήσει πιθανές καρδιαγγειακές αλλαγές για 2 δεκαετίες, διαφορετικά θα συμβαίναν 2,5 – 3 χρόνια μετά τη διάγνωση.

Οι ενδείξεις για έναν μη επαρκή γλυκαιμικό έλεγχο είναι η απουσία:

• Θεραπείας με αντλία
• Δόσης ινσουλίνης ≥ 0,8 /Kg/ ημέρα
• Μειωμένης συχνότητας μετρήσεων από το ίδιο το άτομο των τιμών γλυκόζης ημερησίως.

Παράγοντες που επηρεάζουν τον γλυκαιμικό έλεγχο

1. Η ηλικία διάγνωσης παίζει ρόλο μιας και μετά την ηλικία των 10 χρόνων συνδεόταν με φτωχότερο γλυκαιμικό έλεγχο για τον μετέπειτα πρώτο χρόνο. Αυτό πιθανόν συνδέεται με την πολύπλοκη αλληλεπίδραση παραγόντων όπως της αυξημένης ινσουλινοαντίστασης και ψυχολογικών αλλαγών, όπως μειωμένη προσκόλληση σε σχέδια διαχείρισης που πραγματοποιούνται στη διάρκεια της εφηβείας.
2. Επίσης, οι έρευνες δείχνουν πως το φύλο παίζει ρόλο, αφού τα κορίτσια δεν έχουν τόσο καλό γλυκαιμικό έλεγχο τους πρώτους 3 μήνες μετά τη διάγνωση. Αυτή η σχέση, εν μέρη σχετίζεται με: τη μειωμένη ινσουλινοευαισθησία κατά τη διάρκεια της εφηβείας – την αυξημένη έλλειψη ινσουλίνης – τις ψυχολογικές διακυμάνσεις στα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια.
3. Ο μήνας και η εποχή της διάγνωσης στα παιδιά συνδέεται με έγκαιρο γλυκαιμικό έλεγχο και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, με τα υψηλότερα επίπεδα να παρατηρούνται το Μάιο και τα χαμηλότερα τον Οκτώβριο.

Πολύ σημαντικό ρόλο στην καλή ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 παίζει η συμμετοχή των γονέων. Έχει φανεί πως σημαντική μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης επιτυγχάνεται όταν οι μητέρες των παιδιών συμμετέχουν σε προγράμματα διαχείρισης του στρες τους. Ακόμα, η καλή σχέση μεταξύ των μελών της οικογένειας έχει θετικό αντίκτυπο στον αυτό-έλεγχο, το μεταβολικό έλεγχο και την ποιότητα ζωής του παιδιού με διαβήτη.

Συνεπώς, το κλειδί για ένα αποδοτικό γλυκαιμικό έλεγχο και την επίτευξη της προσκόλλησης είναι η έμφαση στην τήρηση ενός περιβάλλοντος που θα χαρακτηρίζεται από ζεστασιά, διαλλακτικότητα και έλλειψης κριτικής και μη παρεμβατικής συμπεριφοράς των γονιών κατά τη μετάβαση των παιδιών τους στην ενηλικίωση.

Πηγές:

• Saghaei M. et. al., The effectiveness of cognitive-function stress management training in glycemic control in children and in mental health of mother caring for child with type 1 diabetes mellitus., Diabetes Metab Syndr. 2017 Jul 3. pii: S1871-4021(17)30198-4
• Mazarello Paes V. et. al., Predictors of glycemic control in the first year of diagnosis of childhood onset type 1 diabetes: A systematic review of quantitative evidence. Pediatr Diabetes. 2017 May 10
• Goethals ER. et. al., Parenting and Treatment Adherence in Type 1 Diabetes Throughout Adolescence and Emerging Adulthood., J Pediatr Psychol. 2017 Mar 25
  

  ---

  Γράφει για το NutriNews.gr η Μαρία Μεντζέλου, Πτυχιούχος Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τηλ. 6984515475, email: maria.mentzelou@hotmail.com