Περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ταλαιπωρούνται από φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου συμπεριλαμβανομένου της νόσου Chohn, της ελκώδους κολίτιδας και της φλεγμονής στον ειλεό. Αν και ο ακριβής παθοφυσιολογικός μηχανισμός παραμένει άγνωστος, πιθανότατα οφείλεται σε ανοσολογική απάντηση του βλεννογόνου σε απάντηση στον αλλαγμένο εντερικό μικροβιόκοσμο σε γενετικά προδιατεθημένους ασθενείς.

Ο Δυτικός τρόπος ζωής συνδέεται ως προδιαθεσικός παράγοντας των ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καπνίσματος και η διατροφή. Τα τελευταία 20 χρόνια έχει αυξηθεί η κατανάλωση του γάλακτος, της φρουκτόζης και ακόμα περισσότερο εκείνη από αλμυρά σνακς, πίτσα, δημητριακά και ζαχαρούχα ροφήματα.

Διατροφή και Φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου

Μελέτες έχουν δείξει ότι η 2 φορές την εβδομάδα κατανάλωση junk food σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση τους. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν κάποιος ακολουθεί τη λεγόμενη ‘’Δυτικού τύπου’’ διατροφή που χαρακτηρίζεται από επεξεργασμένα σάκχαρα, αυξημένη πρόσληψη κρέατος και ζωικού λίπους και ταυτόχρονα μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών.

Έχει φανεί πως υπάρχει σύνδεση της νόσου Crohn και διαφόρων διαιτητικών προγραμμάτων όπως: η ποιότητα και η ποσότητα λίπους, πέψη fast food και η συνολική πρωτεϊνική και θερμιδική πρόσληψη. Ακόμα, πιο αυξημένη πρόσληψη λινολεϊκού οξέος, ένα ω-6 πολυακόρεστο λιπαρό οξύ που βρίσκεται στο κρέας, συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο.

Ο στόχος όμως της θεραπείας είναι να καταφέρνει και να διατηρεί την ύφεση και να προλαμβάνει την εξέλιξη της νόσου. Διάφορες διατροφικές προσεγγίσεις έχουν χρησιμοποιηθεί ως τώρα με κυριότερες:

• Την εντερική διατροφή
• Την ολική παρεντερική διατροφή
• Τα προβιοτικά και
• Τη δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs.

Η έλλειψη όμως μελετών με μακροπρόθεσμο χαρακτήρα, δε μας επιτρέπουν να δώσουμε ξεκάθαρες οδηγίες. Η εντερική διατροφή μέχρι στιγμής στα παιδιά με νόσο Crohn είναι μια αποδεκτή θεραπευτική επιλογή, μιας και έχει παρόμοια επίδραση με τα στεροειδή φάρμακα – το ίδιο αρχίζει να φαίνεται και στους ενήλικες. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για την ελκώδη κολίτιδα.

Η ολική παρεντερική διατροφή δεν έχει καλύτερα αποτελέσματα από ότι τα στεροειδή ή εντερική διατροφή.

Η χορήγηση προβιοτικών μπορεί να φανεί χρήσιμη μόνο σε συγκεκριμένες κλινικές καταστάσεις. Σε ασθενείς με φλεγμονή στον ειλεό έχει φανεί πως η αντιβιοτική θεραπεία που ακολουθείτε από προβιοτικά, όπως το VSL#3 ή Lactobacillus GG είναι αποτελεσματική για τη διατήρηση της ύφεσης.

Tα τελευταία ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι συνολικά μπορεί να έχουν σημαντική επίδραση σε ασθενείς με νόσο Crohn, ειδικότερα μετά από χειρουργείο. Στα παιδιά με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου ένα μείγμα από VSL#3 και Lactobacillus έχει σημαντικό πλεονέκτημα. Τέλος, σημαντικά αποτελέσματα είχαν φανεί και σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα, με κύριο εκπρόσωπο το VSL#3. Χρειάζεται όμως να διευκρινιστούν καλύτερα τα μικροβιακά στελέχη που μπορούν να φέρουν θετικό αποτέλεσμα στην έκβαση της νόσου, όπως και καλύτερη κατανόηση του εντερικού μικροβιόκοσμου.

Τέλος, η δίαιτα FODMAPs χρειάζεται περισσότερες κλινικές δοκιμές για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της.

Βιβιλιογραφία:

• Durchschein F et.al.,Diet therapy for inflammatory bowel diseases: The established and the new., World J Gastroenterol. 2016 Feb 21;22(7):2179-94
• Ganji-Arjenaki M. et.al, Probiotics are a good choice in remission of inflammatory bowel diseases: A meta analysis and systematic review., J Cell Physiol. 2018 Mar;233(3):2091-2103

Γράφει ηΜαρία Μεντζέλου, Διατροφολόγος – Διαιτολόγος B.Sc., Μ.Sc. στην Κλινική Διατροφή, Τηλέφωνο: 6984515475, E-mail: maria.mentzelou@hotmail.com