Ολιγοσακχαρίτες ποικίλου μήκους ανθρακικής αλυσίδας απαρτίζουν την οικογένεια των πρεβιοτικών όπως:
- φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες, με πηγές φρουκτο-ολιγοσακχαριτών: οι αγκινάρες, τα σπαράγγια, το σκόρδο και το σιτάρι)
- γαλακτο-ολισακχαρίτες/ τρανς-ολιγοσακχαρίτες
- άλλοι ολιγοσακχαρίτες, όπως ξύλο-ολιγοσακχαρίτες και όξινοι
- ολιγοσακχαρίτες που προέρχονται από την πηκτίνηΠως επηρεάζουν τον ανθρώπινο οργανισμό;
1. Οστική πυκνότητα και δύναμη
Τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα ̇ πιθανόν η χρήση πρεβιοτικών σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες να ενισχύει την απορρόφηση του ασβεστίου και του μαγνησίου από τον εντερικό αυλό, αυξάνοντας συνεπώς την οστική αναδόμηση και προλαμβάνοντας την οστεοπόρωση.
2. Εγκεφαλική λειτουργία
Είναι γνωστό πως το κεντρικό νευρικό σύστημα και το γαστρεντερικό σύστημα
συνδέονται μέσω ενός άξονα με πολλές συνδέσεις, εμπλέκοντας τρία συστήματα:
- Νευρικό: ο κύριος τρόπος που τα μικροβιακά προϊόντα επηρεάζουν τον εγκέφαλο είναι το πνευμονογαστρικό νεύρο που νευρώνει άμεσα το έντερο, διεγείροντας την ανάπτυξη μορίων όπως νευροδιαβιβαστών.
- Ενδοκρινικό: το κύριο μονοπάτι που επηρεάζεται από την εντερική μικροχλωρίδα είναι μέσω του άξονα υποθαλάμου – υπόφυσης – επινεφριδίων, αυξάνοντας την έκκριση συγκεκριμένων ορμονών.
- Ανοσοποιητικό: παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και θα συζητηθεί εκτενέστερα παρακάτω.Τα πρεβιοτικά επηρεάζουν πολλές νευρικής φύσεως διεργασίες όπως: τις διανοητικές δεξιότητες, τη διάθεση και προλαμβάνουν ορισμένες ψυχολογικές διαταραχές.
Α. Μνήμη, Προσοχή και Μάθηση
Τα αποτελέσματα στους ανθρώπους φαίνονται θετικά ̇ αν και οι ολιγοσακχαρίτες φρουκτόζης εμπλουτισμένοι με ινουλίνη, ενώ από τη μία πλευρά εξαιτίας της ύπαρξης συγχητικών παραγόντων δεν είχαν μακροχρόνιες επιπτώσεις στην προσπάθεια διατήρησης της μνήμης με το πέρασμα του χρόνου, είχαν από την άλλη βελτιώσει σημαντικά την οξεία μνήμη.
Ακόμα η συχνή διαιτητική πρόσληψη μη πέψιμων υδατανθράκων όπως ραμνόζη, ξυλόζη και μανόζη φαίνεται να είναι αρκετή, ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα μνήμης και να φανούν μετρήσιμα αποτελέσματα κατά την αυτό-παρατήρηση.
Για αυτό τα πρεβιοτικά φαίνονται πιο αποδοτικά στην διαδικασία ανάκλησης πληροφοριών και μάθησης παρά στην ανάπτυξη, αφού η λήψη πρεβιοτικών από πρόωρα βρέφη δα φάνηκε να έχει σημαντική επίδραση.
Β. Διάθεση και Άγχος
Λόγω της έλλειψης μελετών στους ανθρώπους, χρειάζεται περαιτέρω ανάπτυξη αυτού του τομέα.
Γ. Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος
Οι μελέτες εστιάζονται στην επιλογή των πρεβιοτικών που είναι σε θέση να ενισχύουν τα λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου, εκτός όμως από το προπιονικό και το βουτυτικό που εμπλέκονται στην παθογένεση του αυτισμού.
Δ. Ηπατική Εγκεφαλοπάθεια
Είναι μια δυσμενής πνευματική κατάσταση που προκαλείται από την αποτυχημένη νεφρική λειτουργία, προκαλώντας μείωση ενός εύρους νευρικών λειτουργιών επηρεάζοντας την κινητική ως τη νοητική λειτουργία.
Η χρήση της λακτουλόζης (πρεβιοτικό) μπορεί να αποτελεσματικά να δράσει είτε προληπτικά είτε θεραπευτικά κατά της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας βελτιώνοντας ταυτόχρονα την υποκείμενη ηπατική δυσλειτουργία.
3. Ανοσοποιητικό σύστημα
Πολλές μελέτες έχουν δείξει πως τα πρεβιοτικά δρουν τόσο τοπικά όσο και συνολικά στο σώμα και κυρίως ως απάντηση στις προκλήσεις από ξένα ερεθίσματα (παθογόνους μικροοργανισμούς, ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) και χρόνια φλεγμονή), υποβαθμίζοντας τις επιπτώσεις τους.
4. Δερματολογική Υγεία
Έχει παρατηρηθεί ότι τα πρεβιοτικά μπορούν να εξασθενίσουν αλλεργίες σχετικές με δερματικές ασθένειες, όπως η προαναφερθείσα ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα). Παράλληλα προσφέρουν και άλλα πλεονεκτήματα στη δερματολογική υγεία, πιο συγκεκριμένα σε καίριες διαδικασίες όπως η ενυδάτωση και η κερατινοποίηση.
5. Καρδιαγγειακή Υγεία
Τα αποτελέσματα των μελετών είναι ακόμα αντκρουόμενα γτ από τη μία η ληψη πρεβιοτικών φαίνεται να βελτιώνει το λιπιδαιμικό προφίλ, αλλά αρκετές παρεμβάσεις με μείγμα ολιγοσακχαριτών φρουκτόζης με ινουλίνη δεν έδειξαν σημαντικά αποτελέσματα. Τελικά, ύψιστης σημασία είναι η κατάλληλη επιλογή πρεβιοτικών που προάγουν την ισορροπία του λιπιδαιμικού προφίλ και τον κορεσμό.
Εν κατακλείδι, χρειάζονται περισσότερες μελέτες και κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους προκειμένου να διαπιστωθούν ξεκάθαρα μακροπρόθεσμα οφέλη, όπως συμβαίνει με την περίπτωση της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας. Παρ’ ταύτα, η απτή καταπράυνση πολλών ασθενειών, ανάγει τα πρεβιοτικά σε συστατικό ‘’κλειδί’’ για την εξασφάλιση της καλής υγείας στα πλαίσια μια ισορροπημένης διατροφής.
Πηγές:
Stephanie Collins, Gregor Reid, Distant Site Effects of Ingested Prebiotics, Nutrients 2016, 8(9), 523
Γράφει για το NutriNews.gr η Μαρία Μεντζέλου, Πτυχιούχος Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τηλ. 6984515475, email: maria.mentzelou@hotmail.com