Κατά τη διάρκεια της περιόδου πριν τη σύλληψη όπως και σε όλη την προγεννητική περίοδο θα πρέπει να παρέχεται στις εγκύους η κατάλληλη εκπαίδευση για μια ισορροπημένη διατροφή για τη διάρκεια αυτής της ευαίσθητης περιόδου.
Οι γνώσεις θα πρέπει να εστιάζουν στην επίδραση μια φτωχής σε θρεπτική αξία διατροφής στην αύξηση της εμφάνισης ασθενειών, όπως και ότι η κατάλληλη διατροφή έχει τη δυνατότητα να μειώσει το κίνδυνο θνητότητας.
Οι συστάσεις για μια έγκυο αναφέρουν πως:
- Η πρόσληψη Πρωτεΐνης κυμαίνεται στο 1 g/Kg σωματικού βάρους, δηλαδή αντιστοιχεί περίπου στο 10 – 15% των καθημερινών ενεργειακών αναγκών
- Η πρόσληψη λίπους κυμαίνεται μεταξύ 25 – 30% των καθημερινών ενεργειακών αναγκών. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ανάλογα με το τρίμηνο, η περιεκτικότητα της διατροφής σε λιπαρά πρέπει να αυξηθεί κατά μέσο όρο κατά 11 – 15 g ημερησίως, μια επαρκή ποσότητα λιπαρών οξέων πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψιν
- Η πρόσληψη Υδατανθράκων κυμαίνεται μεταξύ 45 – 60%.
Πρέπει να τονιστεί πως:
- Ανεπαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει δυσμενή επίδραση στην ανάπτυξη του εμβρύου και στο βάρος γέννησης των νεογέννητων˙ μιας και το χαμηλό βάρος γέννησης συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για υπέρταση, διαβήτη, παχυσαρκία ή υπερλιπιδαιμία στην ενήλικη ζωή.
Ακόμα, μπορεί να οδηγήσει σε ανοσολογικές διαταραχές, μυϊκή ατροφία και πρωτεϊνο – ενεργειακή υποθρεψία.
- Ανεπαρκής πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ανάπτυξη του εμβρύου και περιφέρεια κεφαλιού.
- Υπερβολική πρόσληψη υδατανθράκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο υπεργλυκαιμίας για τη μητέρα και οδηγεί σε υπεργλυκαιμία και υπερινσουλιναιμία στο έμβρυο, οδηγώντας σε αυξημένη πρωτεϊνοσύνθεση στο έμβρυο και εναπόθεση λίπους και γλυκογόνου στους ιστούς, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μακροσωμία.
- Ένα σημαντικό στοιχείο της σωστής διατροφής των εγκύων γυναικών είναι η παροχή επαρκών ποσοτήτων βιταμινών και ανόργανων συστατικών, ιδίως εκείνων που ελάχιστα υπάρχουν στα τρόφιμα.
- Η σύσταση για τη βιταμίνη D είναι 20 – 25 μg ημερησίως.
Η βιταμίνης D επηρεάζει την έκφραση γονιδίων που ρυθμίζουν την αγγειογένεση˙ με την ανεπάρκεια αυτής να μπορεί να προκαλέσει από προεκλαμψία και σακχαρώδη διαβήτη κύησης ως ραχίτιδα.
- Η σύσταση για το φυλλικό οξύ (Β9) είναι 600 μg ημερησίως.
Το φυλλικό οξύ συμμετέχει στη σύνθεση των ερυθροκυττάρων και στη σύσταση του DNA. Επίσης, δρα ως συμπαράγοντας σε μεταβολικές αλλαγές της ομοκυστεΐνης. Η ανεπάρκεια φυλλικού μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της συγκέντρωσης της ομοκυστεΐνης, γεγονός που είναι παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση θρομβωτικών ασθενειών.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου πριν τη σύλληψη και κατά την έναρξη της εγκυμοσύνης η ανεπάρκεια σε φυλλικό μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες στο νευρικό σωλήνα του εμβρύου, ενώ σε πιο προχωρημένα στάδια της εγκυμοσύνης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό και την εκδήλωση προεκλαμψίας και υπέρτασης.
- Η σύσταση για το ιώδιο είναι 250 μg ημερησίως.
Το ιώδιο είναι απαραίτητο για την παραγωγή της θυρεοειδικής ορμόνης – θυροξίνης – η οποία συμμετέχει μαζί με άλλες στον πολλαπλασιασμό των νευρικών κυττάρων του αναπτυσσόμενου εμβρύου.
Η σοβαρή ανεπάρκεια ιωδίου κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο αποβολών, πρόωρο τοκετό, διαταραγμένη ανάπτυξη των πνευμόνων του εμβρύου, κώφωση, βλάβη στο κεντρικό νευρικό σύστημα ακόμα και μειωμένη ανάπτυξη του εγκεφάλου που δεν αναστρέφεται στο έμβρυο.
- Η σύσταση για το μαγνήσιο είναι 270 mg ημερησίως.
Το μαγνήσιο είναι συμπαράγοντας του μεταβολισμού των υδατανθράκων, του λίπους και των πρωτεϊνών. Ακόμα, συμμετέχει στη ρύθμιση των επιπέδων του ασβεστίου, της βιταμίνης D και στη δομή των κυτταρικών μεμβρανών.
Η ανεπάρκεια του μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση στη μητέρα και επίσης να δημιουργήσει σε βλάβες στις κυτταρικές μεμβράνες.
Σημαντική συνεπώς είναι η δίαιτα κάθε γυναίκας που θέλει να φέρεις εις πέρας μια υγιή τελειόμηνη εγκυμοσύνη, προσφέροντας όλες εκείνες τις συνθήκες για επαρκή ανάπτυξη του εμβρύου θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες της και να χαρακτηρίζεται από επαρκή πρόσληψη:
Πρωτεϊνών, Λίπους και Υδατανθράκων, λαμβάνοντας υπόψιν τις συστάσεις για το κατάλληλο μέγεθος της μερίδας και το θερμιδικό περιεχόμενο που διαφοροποιείται ανάλογα με το τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Πηγές:
WiolettaWaksmańska et. al, The dietary composition of women who delivered preterm and full-term infants, Applied Nursing Research 35 (2017)
Γράφει για το NutriNews.gr η Μαρία Μεντζέλου, Πτυχιούχος Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τηλ. 6984515475, email: maria.mentzelou@hotmail.com