1. Είναι συχνή ;
Η αλλεργία στο γάλα αγελάδας είναι η πιο συχνή τροφική αλλεργία στα παιδιά. Υπολογίζεται ότι 2-7,5% των βρεφών εκδηλώνει αλλεργία στο γάλα.
Από αυτά τα παιδιά περίπου τα μισά εκδηλώνουν αργότερα και αλλεργία σε άλλες τροφές, όπως σόγια, αυγό, ξηρούς καρπούς κλπ.
Τα αλλεργικά στο γάλα παιδιά σε ποσοστό 50-80% θα αναπτύξουν μέχρι την εφηβεία αλλεργία σε αεροαλλεργιογόνα, θα εμφανίσουν δηλαδή αναπνευστική αλλεργία

2. Πως εκδηλώνεται ;
Στα βρέφη και στα παιδιά εκδηλώνεται με μια ποικιλία συμπτωμάτων από πολλά συστήματα. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται αμέσως μετά τη πρόσληψη του γάλακτος (κνίδωση, αγγειοοίδημα, αναφυλαξία) ή μετά από πολλές ώρες (ατοπική δερματίτιδα, γαστρεντερικές εκδηλώσεις). Οι ασθενείς μπορεί να εκδηλώσουν ένα μεμονωμένο σύμπτωμα ή συμπτώματα από πολλά όργανα. Υπολογίζεται ότι περίπου το 15% των βρεφικών κωλικών οφείλεται σε αλλεργική αντίδραση στο γάλα. Το βρέφος μετά τη σίτιση μπορεί να είναι ανήσυχο, να γκρινιάζει δείγμα ότι κάτι το ενοχλεί, να εμφανίσει διάρροιες ή εμετούς ή τέλος να υπολείπεται στην ανάπτυξη.

3. Ποια συστατικά ευθύνονται ;
Το γάλα αγελάδας αποτελεί την πρώτη ξένη πρωτεΐνη με την οποία έρχεται σε επαφή το βρέφος. Το γάλα αγελάδας αποτελείται σε ποσοστό 80% από καζεΐνες και 20% από ορογαλακτολευκωματίνες. Οι ομάδες αυτές των πρωτεϊνών μπορούν να δράσουν ως αλλεργιογόνα. Αξιοσημείωτο είναι να αναφερθεί ότι στο μητρικό γάλα η αναλογία είναι ακριβώς αντίθετη, δηλαδή αποτελείται 20% από καζεΐνες και 80% από ορογαλακτολευκωματίνες.

4. Πως γίνεται η διάγνωση ;
Οι δερματικές δοκιμασίες (τα αλλεργικά tests) και οι δοκιμασίες αναζήτησης αντισωμάτων έναντι των αλλεργιογόνων του γάλακτος στο αίμα (δοκιμασίες RAST) είναι θετικές και βοηθούν στη διάγνωση, όχι όμως σε όλες τις περιπτώσεις. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται και δίαιτα αποκλεισμού του γάλακτος που επιβεβαιώνει τη διάγνωση.

5. Ποια είναι η θεραπεία ;
Ο μητρικός θηλασμός είναι ο καλύτερος τρόπος διατροφής για το πρώτο έτος ζωής. Κάθε άλλο διατροφικό σχήμα πρέπει να θεωρείται ως εναλλακτική λύση ή δεύτερη δυνατότητα επιλογής για την διατροφή των βρεφών.

Η αντιμετώπιση των παιδιών με αλλεργία στο γάλα αγελάδας συνίσταται στην πλήρη αποφυγή πρόσληψης των πρωτεϊνών του γάλακτος. Η αρχική σύσταση είναι να συνεχισθεί ο μητρικός θηλασμός και να χορηγηθεί ένα υποαλλεργιογονικό παρασκεύασμα γάλακτος, εφόσον απαιτείται συμπληρωματικά. Η μητέρα ακολουθεί αυστηρό διαιτολόγιο αποφυγής των γαλακτοκομικών (γιατί ελάχιστες ποσότητες από τις πρωτεΐνες του γάλακτος που πίνει η μητέρα περνούν στο δικό της γάλα) παραλλήλως πρέπει να λαμβάνει συμπληρωματικά ασβέστιο και βιταμίνη D.

6. Τι είναι τα υποαλλεργιογονικά παρασκευάσματα γάλακτος ;
Για να χαρακτηρισθεί ένα παρασκεύασμα γάλακτος σαν υποαλλεργιογονικό θα πρέπει οι πρωτεΐνες που περιέχει να έχουν τροποποιηθεί έτσι ώστε να γίνεται καλά ανεκτό από το 90% των ατόμων με αλλεργία στο γάλα αγελάδας. Σήμερα υπάρχει μια πληθώρα διαθέσιμων υποαλλεργιογονικών παρασκευασμάτων που περιέχουν υδρολυμένες πρωτεΐνες από καζεΐνες, ορογαλακτολευκωματίνες, βόειο ή χοίρειο κολλαγόνο, σόγια ή μίγμα τους. Υπάρχουν και τα παρασκευάσματα αμινοξέων, τα οποία είναι διαιτητικά προϊόντα ελεύθερα λακτόζης με αμιγή αμινοξέα και τριγλυκερίδια. Στερούνται αλλεργιογονικότητας και ενδείκνυνται στο χειρισμό των βρεφών με αλλεργία στο γάλα αγελάδας που δεν ελέγχονται τα συμπτώματα τους με τη χορήγηση των υποαλλεργιογονικών παρασκευασμάτων (περίπου το 10% των παιδιών με αλλεργία στο γάλα αγελάδας). Το υψηλό τους κόστος και η κακή τους γεύση πρέπει να περιορίζει τη χορήγηση τους αυστηρά μόνα σε εκείνη τη μικρή ομάδα των βρεφών που αντιδρούν στα εκτεταμένης υδρόλυσης παρασκευάσματα. Αυτά μαζί με τα εκτεταμένης υδρόλυσης παρασκευάσματα αποτελούν τα υποαλλεργιογονικά παρασκευάσματα.

7. Το γάλα σόγιας είναι ασφαλές ;
Όσον αφορά τα παρασκευάσματα σόγιας έχει βρεθεί ότι το 8-14% των βρεφών με αλλεργία στο γάλα αγελάδας αντιδρούν στα παρασκευάσματα της σόγιας (νέα ευαισθητοποίηση στη πρωτεΐνη της σόγιας), ενώ φαίνεται ότι είναι σπάνιες οι επικίνδυνες αναφυλακτικές αντιδράσεις. Αντίθετα έχει βρεθεί ότι 25-60% των βρεφών με αλλεργία στο γάλα αγελάδας και εκδηλώσεις από το γαστρεντερικό (όπως πρωκτοκολίτιδα και εντεροκολίτιδα) αντιδρούν στα παρασκευάσματα της σόγιας. Συνεπώς δεν η σόγια δεν είναι η καλλίτερη εναλλακτική λύση και πρέπει να χρησιμοποιείται ΜΟΝΟ όταν ο γιατρός το επιτρέπει.

8. Το πρόβειο ή το κατσικίσιο γάλα είναι εναλλακτική λύση ;
Έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει αυξημένη διασταυρούμενη ευαισθησία μεταξύ των πρωτεϊνών του γάλακτος της αγελάδας με αυτών του γάλακτος της κατσίκας και του προβάτου. Για το λόγο αυτό αντενδείκνυται η χορήγηση των γαλάτων αυτών σε βρέφη και παιδιά με διαγνωσμένη αλλεργία στο γάλα αγελάδας.

9. Με το βράσιμο γίνεται το γάλα ασφαλές ;
Η παστερίωση του γάλακτος (στους 75 ο C για 15sec) δεν φαίνεται να ελαττώνει την αλλεργιογονικότητα του, ενώ ο βρασμός του (στους 121 ο C για 20min) έχει δειχθεί ότι καταστρέφει την αλλεργιογονικότητα των ορογαλακτολευκωματινών αλλά όχι της καζεΐνης. Η θερμότητα λοιπόν έχει βρεθεί ότι ελαττώνει αλλά δεν εξαλείφει την αλλεργιογονικότητα των πρωτεϊνών του γάλακτος.

10. Η αλλεργία στο γάλα είναι διαρκεί ισοβίως ;
Το μεγαλύτερο ποσοστό της αλλεργίας στο γάλα αγελάδας παρατηρείται στη βρεφική ηλικία με βαθμιαία ελάττωση του επιπολασμού προϊούσης της ηλικίας. Έχει αποδειχθεί ότι το 50% των βρεφών με αλλεργία στο γάλα αγελάδας χάνει την κλινική ευαισθησία στο 1ο έτος ζωής, το 70% στο 2ο έτος ζωής και το 85% στο 3ο έτος ζωής και μόνο το 15% διατηρεί την ευαισθησία στο γάλα αγελάδας τη 2η δεκαετία της ζωής.

11. Τι είναι η δυσανεξία στο γάλα αγελάδας ;
Είναι μία μεταβολική διαταραχή στην οποία λείπει από τον οργανισμό κάποιο ή κάποια ένζυμα (π. χ. ανεπάρκεια λακτάσης) που είναι απαραίτητα για το μεταβολισμό των σακχάρων του γάλακτος. Η δυσανεξία μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα και ως αλλεργία.

Πηγή:
Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας (ΕΕΑΚΑ)