(Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη στις 14/11)

1.Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης;

Πρόκειται για ομάδα μεταβολικών νοσημάτων που χαρακτηρίζονται από υπεργλυκαιμία σαν αποτέλεσμα διαταραχών στην έκκριση ή δράση της ινσουλίνης ή και στα δύο ταυτόχρονα.

Η διάγνωση τίθεται όταν :

• υπάρχουν συμπτώματα διαβήτη συν τυχαία μέτρηση σακχάρου αίματος >200 mg/dl. (τυχαία ορίζεται οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, άσχετα από γεύμα.)
  Συμπτώματα περιλαμβάνουν πολυουρία, πολυδιψία και ανεξήγητη απώλεια βάρους.
• Ή όταν η γλυκόζη αίματος νηστείας (καθόλου φαγητό για 8 ώρες) είναι μεγαλύτερη από 126 mg/dl
• Ή όταν η γλυκόζη αίματος 2h >200 mg/dl κατά την διάρκεια τεστ ανοχής γλυκόζης από το στόμα.

Αν το 1ο κριτήριο είναι παρόν, η διάγνωση τίθεται άμεσα. Όποιο από τα 2 επόμενα κριτήρια είναι παρόν θέτει την διάγνωση, εάν επιβεβαιωθεί με κάποιο από τα κριτήρια ξανά – δύο μετρήσεις θέτουν την διάγνωση, χωρίς συμπτώματα.

2.Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι διαβήτη;

Ο διαβήτης τύπου 1 (πρώην νεανικός ή ινσουλινοεξαρτώμενος ΣΔ) έχει πλήρη έλλειψη ινσουλίνης – 10% των περιπτώσεων.

Ο διαβήτης τύπου 2 (πρώην διαβήτης των ενηλίκων) έχει αντίσταση στην ινσουλίνη (κύτταρα ανταποκρίνονται λιγότερο στην ινσουλίνη). Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: υπεργλυκαιμία.

3.Ποιός μπορεί να πάθει διαβήτη;

Διαβήτη μπορεί να πάθουν άτομα με γενετική προδιάθεση. Αυτό σημαίνει ότι ο διαβήτης δεν μπορεί ακριβώς να ελεγχθεί από το άτομο, που παρουσιάζει γενετική προδιάθεση. Ο διαβήτης όμως δεν είναι ούτε κληρονομικός, ούτε βεβαίως μεταδοτικός.

4.Σε τι οφείλεται ο διαβήτης;

Ο διαβήτης τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός διαβήτης) πιστεύεται ότι αποτελεί ανοσολογικό νόσημα. Το σώμα δηλαδή δημιουργεί αντισώματα και τα στρέφει εναντίον των δικών του κυττάρων στο πάγκρεας, καταστρέφοντας έτσι τα β-κύτταρα του παγκρέατος, που παράγουν την ινσουλίνη. Γιατί συμβαίνει αυτό δεν είναι ακριβώς γνωστό. Φαίνεται όμως ότι γενετικοί παράγοντες παίζουν κάποιο ρόλο. Ο διαβήτης τύπου 1 δεν είναι κληρονομικός, αλλά φαίνεται για την εκδήλωσή του να υπάρχει γενετική προδιάθεση.

Δυστυχώς, η προδιάθεση αυτή δεν είναι δυνατόν να ανατραπεί ούτε από το άτομο που θα εκδηλώσει τελικά τη νόσο, αλλά προς το παρόν ούτε από την επιστήμη.

Επίσης φαίνεται ότι κάποιοι παράγοντες από το περιβάλλον, όπως μερικοί ιοί, το άγχος, αλλά και αλλεργιογόνα που προέρχονται από την τροφή μπορούν να συμβάλλουν στην εμφάνιση του διαβήτη τύπου 1.

Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προκληθεί από διαφορετικούς παράγοντες, που ποικίλλουν από άτομο σε άτομο. Η γενετική προδιάθεση παίζει ρόλο στην εμφάνιση και αυτής της μορφής διαβήτη, αλλά και ο σύγχρονος τύπος ζωής συντελεί στην εκδήλωσή του. Το γήρας, η παχυσαρκία, η έλλειψη άσκησης αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για το διαβήτη τύπου 2.

5.Τι δίαιτα πρέπει να κάνω σε παιδί με τύπου 1 διαβήτη;
Δεν υπάρχει ειδική δίαιτα. Τα παιδιά με διαβήτη πρέπει να τρώνε μια ισορροπημένη διατροφή, όπως όλα τα παιδιά. O τρόπος που κινούμαστε, διατροφικά σε ένα παιδί με διαβήτη καθώς και με την οικογένεια του, είναι να τους μάθουμε έναν τρόπο μέτρησης του αριθμού υδατανθράκων στο φαγητό. Δεν ξεχνούμε τη ζυγαριά και βιβλία ή φυλλάδια που θα μας βοηθήσουν. Η ινσουλίνη θα προσαρμοστεί εκ των υστέρων.

Σημασία έχει η πρόσληψη σταθερού αριθμού υδατανθράκων στα γεύματα ώστε τα σάκχαρα αίματος να ερμηνεύονται από τη δόση της ινσουλίνης που παίρνει ο ασθενής. Προσπαθούμε να τους πείσουμε ότι τα τηγανητά πρέπει να αποφεύγονται και να προτιμώνται τα λαχανικά. Αυτό δεν πρέπει να κάνουμε όλοι;

Υπενθυμίζουμε ότι:

•	Στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 33,3 εκατομμύρια άτομα πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη, αριθμός που προβλέπεται να φτάσει τα 48 εκατομμύρια ως το 2030, κυρίως λόγω της μη σωστής διατροφής και της έλλειψης φυσικής άσκησης.
•	Τουλάχιστον 50% όσων πάσχουν από Διαβήτη δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν. Σε μερικές χώρες το ποσοστό μπορεί να φτάσει το 80%.
•	Ο Διαβήτης είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα (για παράδειγμα έμφραγμα και εγκεφαλικό) στις βιομηχανοποιημένες χώρες.
•	Ο Διαβήτης είναι η κύρια αιτία τύφλωσης και διαταραχών της όρασης στις αναπτυγμένες χώρες.
•	Ο Διαβήτης είναι η πιο συχνή αιτία ακρωτηριασμού, όταν αυτή δεν είναι το αποτέλεσμα τραυματισμού.
•	Ο Διαβήτης είναι η κύρια αιτία νεφρικής ανεπάρκειας στις αναπτυγμένες χώρες.
•	Όλες αυτές οι επιπλοκές του Διαβήτη αποτελούν ένα βαρύ φορτίο για τις υπηρεσίες υγείας. Υπολογίζεται ότι ο Διαβήτης απορροφά περίπου 5-10% του εθνικού προϋπολογισμού για την υγεία.
•	Έρευνες έδειξαν ότι η διατήρηση των επιπέδων του σακχάρου αίματος όσο το δυνατόν πιο κοντά στα φυσιολογικά μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση των επιπλοκών. Εντούτοις αυτό απαιτεί μια εφ’ όρου ζωής κινητοποίηση και δραστηριοποίηση από πλευράς του ατόμου με Διαβήτη.

Πηγές

Πανελληνια Ομοσπονδια Σωματιων Συλλογων Ατομων με Σακχαρωδη Διαβητη (Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ.)

Ελληνική Ομοσπονδία για το Διαβήτη (ΕΛΟΔΙ)