Αναδημοσίευση από Journal of the International Society of Sports Nutrition:

Food and macronutrient intake of elite Ethiopian distance runners
Lukas Y Beis, Lena Willkomm, Ramzy Ross, Zeru Bekele, Bezabhe Wolde, Barry Fudge and Yannis P Pitsiladis

Επιμέλεια: Χαρά Σκουλαρίκη, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Στο Journal of the International Society of Sports Nutrition δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2011 ,ευτυχώς με ανοιχτή πρόσβαση για το κοινό, μελέτη σχετικά με την διατροφή των δρομέων της Αιθιοπίας. Έχουν γίνει αντίστοιχες έρευνες για τους δρομείς της Κένυας (δείτε εδώ) και ακόμα πιο συγκεκριμένα για την φυλή Kalenjin της Κένυας, όπου παρ’όλο που έχει πληθυσμό πολύ λιγότερο του 0,1% του παγκόσμιου πληθυσμού, κατέχει το 50% των Ολυμπιακών μεταλλίων! (δείτε εδώ)
Γενικά, υπάρχει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον για το ”φαινόμενο της Ανατολικής Αφρικής”.

Νομίζω οτι όλους τους δρομείς αντοχής θα μας ενδιέφερε, έστω για εγκυκλοπαιδικούς και μόνο λόγους, να μάθουμε τί διατροφικό μυστικό έχουν εκεί στην Αιθιοπία.
Μπορείτε να δείτε όλο το άρθρο εδώ .

Σαν εισαγωγή…

Η επίσημη αναφορά της IAAF το 2007 σχετικά με την διατροφή στο στίβο (δείτε εδώ την αναδημοσίευση του RunningNews) αναφέρει πως ”οι σωστά επιλεγμένες τροφές θα βοηθήσουν τον αθλητή να προπονηθεί σκληρά, να μειωθεί ο κίνδυνος τραυματισμού ή ασθένειας και να επιτευθχουν οι στόχοι της προετοιμασίας ανεξάτητα της ποικιλίας των εκδηλώσεων, του περιβάλλοντος, της εθνικότητας και το επίπεδο των ανταγωνιστών”. Συγκεκριμένες διατροφικές συστάσεις για τους δρομείς αντοχής συστήνουν καθημερινή κατανάλωση υδατανθράκων 6-10 g/kg σωματικού βάρους για την αναπλήρωση του μυικού και ηπατκού γλυκογόνου. Η διαιτητική κατανάλωση πρωτεϊνης είναι 1,2-1.,7 g/kg σωματικού βάρους, αυξημένη σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό (0,8 g/kg σωματικού βάρους) εξαιτίας της οξείδωσης αμινοξέων κατά την παρατεταμένη άσκηση, της ανάγκης για αναπλήρωση και αποκατάσταση του μυικού ιστού. Η διατήρηση του φυσιολογικού νερού σώματος κατά την προπόνηση και η αποτροπή σημαντικής αφυδάτωσης ( >2% μείωση σωματικού βάρους ) επιτυχγάνεται με κατανάλωση υγρών τουλάχιστον 0,4-0,8 L/ώρα.

Από τότε που ο Abebe Bikila έγινε ο πρώτος αφρικανός Χρυσός Ολυμπιονίκης μετά την κατάκτηση του μαραθωνίου των Ολυμπιακών Αγώνων της Ρώμης το 1960, οι επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να εξηγήσουν την εκπληκτική επιτυχία της ανατολικής Αφρικής στις αποστάσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως στις μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις η Αιθιοπία και η Κένυα κατέχουν το 90% των παγκόσμιων ρεκορ όλων των εποχών και κάθε χρονιά τους 10 καλύτερους αθλητές στην παγκόσμια κατάταξη. Πιθανές επεξηγήσεις έχουν προταθεί όπως γενετικοί παράγοντες, περιββαλοντικές συνθήκες και διατροφικές δυνήθεις. Πάραυτα, το φαινόμενο της ανατολικής Αφρικής δεν έχει διαλευκανθεί ακόμα.

Όπως η φυλή Kalenjin στην Κένυα, έτσι και στην Αιθιοπία υπάρχει μια φυλή στην περιοχή Arsi από την οποία κατάγονται κορυφαίοι Αιθίοπες δρομείς. Η περιχή Arsi βρίσκεται σε μεγάλο υψόμετρο και κατοικείται από το 5% του πληθυσμού της Αιθιοπίας όπου 14 από τους 23 δρομείς επιλέχθηκαν για την Ολυμπιακή ομάδα του 2008. Ιστορικά υπήρξαν πολύ λίγες πολιτιστικές ανταλλαγές ή ακόμη και βιολογικές επιμιξίες μεταξύ Κενυατών και Αιθίοπων, ως εκ τούτου πολύ διαφορετικές διατροφικές συνήθειες μπορεί να ξεχωρίσουν στις δύο χώρες, ακόμη και μεταξύ των φυλών στο εσωτερικό κάθε χώρας.

Κατά συνέπεια, και δεδομένης της απουσίας των διατροφικών στοιχείων για τους αθλητές, ο κύριος στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να αξιολογήσει τις διατροφικές πρακτικές των κορυφαίων δρομέων αντοχής της Αιθιοπίας σε σχέση με της Κένυας κατά τη διάρκεια μιας σημαντικής περιόδου φορμαρίσματος, καθώς και με τις τρέχουσες συστάσεις για αθλητές αντοχής .
Η έρευνα επίσης αποσκοπούσε να παρέχει μια σπάνια εικόνα για τις πρακτικές του τρόπου ζωής και της κατάρτισης ορισμένων από τους πιο επιτυχημένους δρομείς αντοχής στον κόσμο πριν από μεγάλες διοργανώσεις.

Τί έδειξε η έρευνα;

Η αξιολόγηση έγινε κατά τη διάρκεια περιόδου 7 ημερών σε 10 υψηλά προπονημένους δρομείς που ζουν και προπονούνται σε μεγάλο υψόμετρο (περίπου 2.400 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας).

Η ημερήσια προπόνηση γινόταν συνήθως 2 φορές την ημέρα. Η πρωινή προπόνηση (κανονικά στις 7:00) γινόταν πριν το πρωινό γεύμα και ήταν 10–20km σε μεσαίο ή γρήγορο ρυθμό(16-20 km/hr) , εξαρτάται από τις οδηγίες του προπονητή ή τις καιρικές συνθήκες. Η απογευματινή προπόνηση γινόταν πριν το δείπνο (17:00) είναι συνήθως ενα ευκολο τρέξιμο 6-7km σε χαμηλότερο ρυθμό(10-15 km/hr), εκτος αν οι πρωινές καιρικές συνθήκες δεν ήταν ευνοικές για το συνηθισμένο πρόγραμμα. Το ζέσταμα διαρκούσε 15 λεπτά και η αποθεραπεία 20 λεπτά, συμπεριλαμβανομέων των διατάσεων και γίνονταν ομαδικά. Υψηλής έντασης προπόνηση γινόταν 2-3 φορές την εβδομάδα και 1 φορά ένα τρέξιμο 20-25 km κοντά στο ρυθμό αγώνα κάθε αθλητή. Η περίοδος ανάνηψης μεταξύ των προπονήσεων περιλάμβανε ύπνο, φαγητό, κοινωνικοποίηση, παρακολούθηση τηλεόρασης ή πλύσιμο των ρούχων. Κάποιοι αθλητές τα σαββατοκύριακα πήγαιναν σπίτι τους όπου πραγματοποιούσαν την προπόνηση σύμφωνα με τις οδηγίες του προπονητή.

Η ημερήσια ενεργειακή πρόσληψη κατά τις 7 ημέρες της αξιολόγησης εκτιμήθηκε στα 13375 ± 1378 kJ ( 3198 ± 341 kcal ) και η εκτιμώμενη ενεργειακή κατανάλωση στα 13670 ± 862 kJ ( 3269 ± 206 kcal ). Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός εκτιμήθηκε στα 6292 ± 565 kJ (1504 ± 135 kcal ). Το σωματικό βάρος παρέμεινε σταθερό στα 56,6 ± 4,1 kg.

Η διατροφή ήταν κατά το 88% από φυτικές τροφές, με μια μικρή ποσότητα κρέατος (σχεδόν το 12%). Το πρωινό συμπεριλάμβανε γάλα, χυλό, ομελέτα και ψωμί. Το μεσημεριανό και το δείπνο ήταν το ίδιο και αποτελούνταν κυρίως από μακαρόνια, ρύζι και φακές ενώ κρέας σερβιριζόταν δύο φορές την εβδομάδα. Οι μερίδες ήταν έλευθερες καθώς δεν τους δινόταν καμία οδηγία. Επιπλέον, 2 αθλητές (από τους 10 ) κατανάλωναν κάποιο διατροφικό συμπλήρωμα (ανά 100 g προϊόντος: 95.1 g CHO εκ των οποίων σάκχαρα 59.7 g, L-Glutamine 250 mg, L-Leucine 110 g, L-Valine 100 g, L-Isoleucine 70 mg, και Νάτριο 0.9 g)

Σχετικά με την κατανάλωση υγρών, οι αθλητές έπιναν κυρίως νερό και μέτρια ποσότητα τσαγιού, γάλατος, χυμού πορτοκάλι και ένα τοπικό ποτό ονομαζόμενο Besso, ένα διάλυμα κριθαριού σε νερό.

Η δίαιτα ήταν υψηλή σε υδατάνθακες στα 545 ± 49 g ή αλλιώς 9,7 ± 0,9 g/kg σωματικού βάρους την ημέρα, δηλαδή 64,3 ± 2,6% της ενεργειακής πρόσληψης.
Η πρόσληψη λίπους ήταν στα 83 ± 14 g ημερήσια δηλαδή 23,3 ± 2,1% της ενεργειακής πρόσληψης.
Η πρωτεϊνική πρόσληψη ήταν στα 99 ± 13 g ή αλλιώς στα 1,8 ± 0,2 g/kg δηλαδή 12,4 ± 0,6% της ενεργειακής πρόσληψης, εκ των οποίων το 76% ήταν φυτικής προέλευσης.
Η ημερήσια κατανάλωση υγρών ήταν κυρίως νερό στα 1751 ± 583 mL( 55.4% της συνολικής κατανάλωσης νερού) ενώ οι αθλητές δεν κατανάλωναν καθόλου υγρά τόσο κατά όσο πριν και μετά την προπόνηση. Αλλες πηγές υγρών ήταν η τροφή (950 ± 60 mL, 29.9%) και το μεταβολικά παραγόμενο νερό (470 ± 28 mL, 14.8%).

Συμπερασματικά
Οι Αιθίοπες δρομείς πληρούν τις διεθνείς συστάσεις για την κάλυψη των μακροσυστατικών όχι όμως για τα υγρά. Πάραυτα, δεν είναι ξεκάθαρο πώς η μη κάλυψη των αναγκων σε νερό πριν τον αγώνα επιδρά στην απόδοσή τους.