Η βιταμίνη D, είναι γνωστή ως η βιταμίνη του ήλιου και είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη.
Είναι γεγονός πως έχουμε συνδέσει τις βιταμίνες με τη διατροφή. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες βιταμίνες που τις προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής, αυτή η βιταμίνη συντίθεται κατά κύριο λόγο μέσω της UVB ηλιακής ακτινοβολίας και κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό προσλαμβάνεται από τα τρόφιμα. Φαίνεται πως μόνο ένα 10% της βιταμίνης D προσλαμβάνεται μέσω των τροφών. Όλο το υπόλοιπο συντίθεται μέσω του ηλίου. Οι κύριες διατροφικές πηγές της είναι το συκώτι, τα αυγά και τα λιπαρά ψάρια, καθώς και κάποια τρόφιμα που έχουν ενισχυθεί με ποσότητες βιταμίνης D, όπως είναι το γάλα και τα δημητριακά.
Γιατί όμως ενώ η Ελλάδα είναι μία χώρα μέσα στον ήλιο έχουμε τόσο μεγάλο πρόβλημα ανεπάρκειας ή και έλλειψης βιταμίνης D;
Μελέτες τελευταίων ετών στην Ελλάδα, έχουν δείξει πως το 75% υγιών ατόμων εμφανίζει ανεπάρκεια βιταμίνης D. Γι αυτό το λόγο όλο και περισσότεροι ελέγχουν πλέον τα επίπεδα της βιταμίνης σε μία εξέταση ρουτίνας.
Αντηλιακό
Με μία απλή υπόθεση θα λέγαμε πως οι Νότιοι είναι πιο ευνοημένοι στο θέμα της Βιταμίνης D, από
τους Βόρειους. Όμως κάτι τέτοιο δε φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τις μελέτες! Η αιτία; Το αντηλιακό! Η χρήση αντηλιακού με δείκτη προστασίας μόλις 8 μειώνει τη σύνθεση της βιταμίνης κατά 85%! Φανταστείτε τι επιπτώσεις έχει η χρήση αντηλιακών ευρείας που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι σε Νότιες χώρες όπως είναι η Ελλάδα, τα οποία έχουν δείκτη προστασίας 30 και άνω…
Γεωγραφικό πλάτος
Πέραν της χρήσεως αντηλιακών άλλη μία αιτία είναι το γεωγραφικό πλάτος που στην περίπτωση της Ελλάδας, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες δεν ευνοεί την σύνθεση της βιταμίνης.
Παχυσαρκία
Η παχυσαρκία επίσης φαίνεται να συνδέεται με χαμηλή σύνθεση κι εδώ έχουμε ένα φαύλο κύκλο Παχυσαρκία- Μειωμένη σύνθεση βιταμίνης D- παχυσαρκία. Αν και ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει διαλευκανθεί, μία πιθανή αιτία είναι πως τα παχύσαρκα άτομα έχουν αυξημένο λιπώδη ιστό και αποθηκεύουν μεγάλη ποσότητα της βιταμίνης εκεί, οπότε δεν υπάρχει μεγάλη ποσότητά της στο αίμα. Επίσης φαίνεται πως τα παχύσαρκα άτομα έχουν μειωμένη έκθεση στον ήλιο είτε λόγω μειωμένης φυσικής δραστηριότητας είτε λόγω αποφυγής εξόδων.
Μεταβολισμός βιταμίνης D
Δεν πρέπει να παραβλέψουμε και την ενδογενή ικανότητα του κάθε οργανισμού να συνθέσει επαρκή ποσότητα της βιταμίνης, καθώς τα μονοπάτια μεταβολισμού της βιταμίνης στο σώμα μας είναι πολλά και σύνθετα.
Τι μπορεί να προκαλέσει η έλλειψη βιταμίνης D;
Το πιο προφανές πρόβλημα αφορά τα οστά, καθώς η συγκεκριμένη βιταμίνη ενισχύει την απορρόφηση ασβεστίου από τα οστά. Τα τελευταία χρόνια όμως η έλλειψη αυτής της βιταμίνης έχει συνδεθεί και με άλλα προβλήματα, όπως αυξημένο σωματικό βάρος, μειωμένη άμυνα του οργανισμού, αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση ψυχιατρικών νοσημάτων και συγκεκριμένων μορφών καρκίνου. Πολύ σοβαρή μπορεί να είναι η έλλειψη της στα παιδιά καθώς μπορεί να επιδράσει στη σκελετική τους ανάπτυξη προκαλώντας ραχίτιδα.
Συμπερασματικά δεν πρέπει να απορούμε πλέον γιατί έχει αυξηθεί η έλλειψη βιταμίνης D ενώ εκτιθέμεθα τόσο πολύ στον ήλιο. Δεν υπάρχει άμεση σχέση διατροφή- βιταμίνη D ή έκθεση στον ήλιο- βιταμίνη D. Yπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι που μπορεί να παρεμποδίσουν την απορρόφησή της ,καθώς ο μεταβολισμός της Βιταμίνης D στο σώμα μας είναι ιδιαίτερα περίπλοκος.