Ο Μαραθώνιος du Médoc είναι γνωστός στο δρομικό χώρο για το ταξίδι 42,195 μέτρων γευσιγνωσίας που προσφέρει! Και αυτό γιατί αντί για νερό ή αθλητικά ποτά προσφέρονται παραδοσιακά γαλλικά κρασιά ανά τις περιοχές που περνάει!!!!

Με αφορμή λοιπόν αυτή την διοργάνωση, ας δούμε τη σχέση του αλκοόλ με τον αθλητισμό!

Η σχέση ανάμεσα στον αθλητισμό και το αλκοόλ είναι αμφιλεγόμενη. Από την μία, έχει προταθεί ότι οι αθλητές έχουν χαμηλότερα επίπεδα πρόσληψης αλκοολούχων ποτών λόγω του αυξημένου αυτοσεβασμού που τους διακρίνει, του πιο αυστηρού τρόπου ζωής και του μεγαλύτερου ενδιαφέροντός τους για τη διατήρηση υψηλών επιπέδων υγείας και αθλητικής απόδοσης. Από την άλλη, η κατανάλωση αλκοόλ θεωρείται χαλαρωτική ενώ ο εορτασμός μια νίκης ή οποιοδήποτε κοινωνικό γεγονός ταυτίζεται συχνά με την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.

Για περισσότερο από ένα αιώνα οι αθλητές κατανάλωναν αλκοόλ αμέσως πριν ή κατά τη διάρκεια του αγώνα με στόχο τη βελτίωση της απόδοσής τους, ”ποντάροντας” κυρίως στην ψυχολογική επίδραση, δηλαδή στην μείωση της ευαισθησίας στον πόνο και στην αύξηση της αυτοπεποίθησης.

Ας δούμε τελικά, αν οι παλιοί είχαν δίκιο και γιατί.

Λίγα λόγια για το αλκοόλ και το μεταβολισμό του

Το αλκοόλ ή αλλιώς οινόπνευμα ή αιθανόλη είναι ένα διαφανές, άχρωμο υγρό που παράγεται από τη ζύμωση σακχάρων που προέρχονται από φρούτα, λαχανικά και σιτηρά.

Αν και έχει χαρακτηρισθεί τοξική ουσία αποτελεί συστατικών πολλών οινοπνευματωδών ποτών σε διάφορες περιεκτικότητες.

Παρακάτω βλέπουμε την περιεκτικότητα σε αλκοόλ και υδατάνθρακες ορισμένων αλκοολούχων ποτών:

Ποτό	Ποσότητα (mL)	Υδατάνθρακες (g)	Αλκοολ (g)	Θερμίδες (kcal)
Μπύρα	360	13	13	150
Κρασί	120	4	12	100
Λικέρ	45	18	13	160
Martini	75	0	22	156
Σκληρά ποτά 80 βραθμών (τζιν, ρούμι, ουίσκι, βότκα)	38	0	14	100

Η αιθανόλη απορροφάται ταχέως από το πεπτικό και ενώ η απορρόφησή της επιταχύνεται επί παρουσίας νερού, επιβραδύνεται κυρίως από την ύπαρξη τροφής υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος. Επηρεάζεται επίσης από το είδος του ποτού και την συγκέντρωσή του σε οινόπνευμα. Μέγιστα επίπεδα στο αίμα παρατηρούνται μετά από 30-60 λεπτά, από τη λήψη με άδειο στομάχι.

Για δεδομένη δόση οινοπνεύματος, οι γυναίκες εμφανίζουν μεγαλύτερη συγκέντρωση αιθανόλης στο αίμα.

Η αιθανόλη μεταβολίζεται κυρίως στο ήπαρ ενώ λιγότερο από 10% αποβάλλεται αναλλοίωτη από τους πνεύμονες, νεφρούς, δέρμα και κόπρανα και διαχέεται σε όλα τα υγρά του σώματος, ενώ διαπερνά τον αιματεγκεφαλικό φραγμό και τον πλακούντα.

Αλκοολ και άσκηση

Η μελέτη των επιδράσεων της κατανάλωσης αλκοόλ στον μεταβολισμό κατά την άσκηση και στην αθλητική απόδοση παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες. Το θέμα αυτό συνοψίζεται στην σχετική επίσημη θέση του Αμερικάνικου Κολεγίου Αθλητικής Ιατρικής που εκδόθηκε το 1982. Το συμπέρασμα είναι ότι η αιθανόλη δεν συνεισφέρει σε σημαντικό βαθμό στην παραγωγή ενέργειας κατά την διάρκεια της άσκησης, ενώ σε περιπτώσεις παρατεταμένης άσκησης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης υπογλυκαιμίας.

Οι περισσότερες έρευνες υποστηρίζουν την άποψη ότι το οινόπνευμα σε μικρές ποσότητες δεν βελτιώνει αλλά και δεν βλάπτει τις σωματικές λειτουργίες που σχετίζονται με την αερόβια άσκηση, συμπεριλαμβανομένης της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου και της μέγιστης καρδιακής συχνότητας, αλλά ούτε επηρεάζει άλλους δείκτες της μέγιστης αερόβιας απόδοσης όπως το τεστ μέχρι εξαντλήσεως. Επιπρόσθετα, οι εξετάσεις αναερόβιας απόδοσης όπως η δύναμη και η τοπική μυική αντοχή δεν επηρεάζονται.

Πάραυτα, να σημειωθεί πως οι περισσότερες μελέτες γίνονται σε άνδρες. Μια μελέτη σε γυναίκες όπου κατέβαλαν υπομέγιστη ποδηλατική άσκηση ανέφερε αρνητικές συνέπειες ,ακόμη και με μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, στις καρδιαγγειακές και μεταβολικές αντιδράσεις γυναικών.

Η αιθανόλη μειώνει την νεογλυκογένεση στο ήπαρ και την πρόσληψη γλυκόζης από τους μύες των ποδιών κατά την διάρκεια των τελευταίων σταδίων της άσκησης. Αντίστροφα, είναι πιθανό η πρόσληψη μετά την άσκηση να βλάπτει την διαδικασία αποκατάστασης των αποθεμάτων γλυκογόνου.

Επίσης, το αλκοόλ αυξάνει το ρυθμό και τον όγκο διούρησης με συνέπεια την αποτυχημένη επανυδάτωση (αναπλήρωση νερού).

Επιπρόσθετα, μέτρια πρόσληψη αλκοόλ σχετίζεται με μειωμένη απορρόφηση της θειαμίνης (βιταμόνη Β1) γεγονός που θεωρητικά θα μπορούσε να βλάψει την σωματική απόδοση αντοχής καθώς η συγκεκριμένη βιταμίνη εμπλέκεται στον αερόβιο μεταβολισμό των υδατανθράκων.

Σε παρατεταμένες δοκιμασίες όπως ο μαραθώνιος οι παραπάνω συνέπειες αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αφυδάτωση, πρώιμη εμφάνιση υπογλυκαιμίας ή εξάντληση του μυικού γλυκογόνου και επακόλουθη μείωση της απόδοσης.

Τέλος, όταν η άσκηση γίνεται σε ψυχρό περιβάλλον με παράλληλη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να παρατηρηθεί μια αύξηση της απώλειας θερμότητας με ενδεχομένως αρνητικές επιδράσεις στην θερμορύθμιση, κάτι το οποίο με την σειρά του μειώνει την αντοχή και βλάπτει την αθλητική απόδοση.

Συμπερασματικά

Οι επιδράσεις της κατανάλωση αλκοολ διαφοροποιούνται σημαντικά από άτομο σε άτομο. Η διαδικασία ανάνηψης μετά την άσκηση πιθανότατα βλάπτεται μετά την κατανάλωση αλκοόλ κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας για βέλτιστη αποκατάσταση.