Μαθαίνοντας να διαβάζουμε τις ετικέτες τροφίμων: http://www.nutrinews.gr/?p=1733

Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο του EuFIC.

Μπορεί να έχετε παρατηρήσει τις Ενδεικτικές Ημερήσιες Προσλήψεις (Guideline Daily Amounts, GDAs), που αναφέρονται στις ετικέτες τροφίμων, αλλά γνωρίζετε τι σημαίνουν; Οι Ενδεικτικές Ημερήσιες Προσλήψεις είναι ένας οδηγός για το συνολικό ποσό ενέργειας και θρεπτικών ουσιών που ένας μέσος υγιής ενήλικας πρέπει να καταναλώνει ημερησίως.

Αυτές οι τιμές παρέχονται σε εθελοντική βάση από τις βιομηχανίες τροφίμων, ποτών και λιανικής πώλησης, για να ορίσουν το πλαίσιο του ενεργειακού περιεχομένου και της περιεκτικότητας σε θρεπτικά συστατικά των τροφίμων και των ποτών. Με την παροχή αυτών των πληροφοριών στους καταναλωτές, ευελπιστούμε ότι θα κατανοούν καλύτερα το πώς τα μεμονωμένα προϊόντα συμβάλλουν στην επίτευξη μιας γενικά ισορροπημένης δίαιτας.

Οι βιομηχανίες τροφίμων, ποτών και λιανικής πώλησης προσδιορίζουν τις τιμές GDAs των προϊόντων τους από διεθνείς, ευρωπαϊκές και κυβερνητικές οδηγίες, που είναι βασισμένες στα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα επιστημονικά στοιχεία όσον αφορά τις διαιτητικές απαιτήσεις και συστάσεις. Ωστόσο, διαφορές έχουν παρατηρηθεί μεταξύ των διαφόρων συστημάτων που χρησιμοποιούνται, λόγω της προέλευσης των επιστημονικών αναφορών των δεδομένων και των μικρών διαφορών στις τεχνικές υπολογισμού.

Οι καταναλωτές στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ήδη εξοικειωμένοι με την έννοια των GDAs, μετά από την εισαγωγή τους στις πληροφορίες των συσκευασιών από πολλούς κατασκευαστές και λιανοπωλητές το 1998. Στην ηπειρωτική Ευρώπη, οι GDAs κερδίζουν βαθμιαία αποδοχή. Πρόσφατα, ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Βιομηχανιών Τροφίμων και Ποτών πρότεινε μια εναρμονισμένη προσέγγιση των βιομηχανιών στη διατροφική επισήμανση (ετικέτες) σε ολόκληρη την ΕΕ, συμπεριλαμβάνοντας τη χρήση τυποποιημένων τιμών των GDAs. Αυτό θα βοηθήσει να εξαλειφθούν οι διαφορές μεταξύ των τιμών GDAs που έχουν παρατηρηθεί μέχρι τώρα.

Τα GDAs για την ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά

Γενικά, τα GDAs είναι διαθέσιμες για την ενέργεια (θερμίδες) και τα τέσσερα σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης κάποιων νοσημάτων σχετικών με τη διατροφή: λίπος, κορεσμένο λίπος, σάκχαρα και νάτριο (ή αλάτι). GDAs για τους υδατάνθρακες, την πρωτεΐνη και τις φυτικές ίνες μπορούν επίσης να δοθούν κατά την κρίση του παρασκευαστή.

Δείτε εδώ

Πίνακας Μακροστοιχείων: http://www.nutrinews.gr/?p=210

Πίνακας Ιχνοστοιχείων: http://www.nutrinews.gr/?p=206

Πίνακας Βιταμινών: http://www.nutrinews.gr/?p=60

Οι οδηγίες για τους ενήλικες είναι βασισμένες στις συνήθεις απαιτήσεις για υγιείς άνδρες και γυναίκες άνω των 18 ετών, φυσιολογικού βάρους ή/και για διατήρηση βάρους. Οι τιμές GDAs για την ενέργεια προσδιορίζονται από μέση απαίτηση (Estimated Average Requirement) για τον πληθυσμό για την ενέργεια και λαμβάνουν υπόψη τα τρέχοντα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και τον τρόπο ζωής ενός μέσου πολίτη, ο οποίος τείνει να διάγει μια αρκετά καθιστική ζωή. Η ενέργεια μετριέται συνήθως σε «χιλιοθερμίδες» (kcal), αναφερόμενες επίσης απλά ως “θερμίδες”: οι δύο εκφράσεις είναι ισοδύναμες και χρησιμοποιούνται συχνά στις ετικέτες τροφίμων. Για μια μέση γυναίκα, η τιμή GDA για την ενέργεια είναι 2000 kcal και για ένα μέσο άνδρα 2500 kcal: αυτές οι τιμές χρησιμοποιούνται ως τιμές αναφοράς για να υπολογιστούν οι Ενδεικτικές Ημερήσιες Προσλήψεις για τα θρεπτικά συστατικά. Όπου δεν είναι πρακτικό να παρασχεθούν χωριστές οδηγίες για τους άνδρες και τις γυναίκες, οι «τιμές GDAs ενηλίκων» υπολογίζονται με βάση τις τιμές GDAs για τις γυναίκες, για να αποθαρρυνθεί η υπερκατανάλωση.

Έχουν αναπτυχθεί επίσης οδηγίες για τα παιδιά, τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια. Οι GDAs για τα παιδιά, γενικά, βρίσκονται μόνο στη βιβλιογραφία ή τις ετικέτες που σχετίζονται με προϊόντα που προορίζονται ειδικά για παιδιά.

Οδηγίες, όχι προσωπικοί στόχοι

Για οποιοδήποτε άτομο, οι απαιτήσεις για ενέργεια και θρεπτικά συστατικά μπορούν να είναι υψηλότερες ή χαμηλότερες από τα δημοσιευμένα GDAs, με βάση το φύλο, την ηλικία, το βάρος, τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και άλλους παράγοντες. Επιπλέον, είναι απίθανο ένα άτομο να καταφέρει να φτάσει τα GDAs που αντιστοιχούν στο άτομό του για κάθε θρεπτικό συστατικό κάθε ημέρα. Για αυτούς τους λόγους, τα GDAs δεν πρέπει να θεωρηθούν ως αυστηροί προσωπικοί στόχοι. Οι καταναλωτές θα πρέπει να τα θεωρήσουν περισσότερο ως σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση της συμβολής ενός συγκεκριμένου προϊόντος στις καθημερινές απαιτήσεις τους για μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά.

Βιταμίνες & ανόργανα συστατικά, η Συνιστώμενη Ημερήσια Παροχή (ΣΗΠ)

Όπου το περιεχόμενο σε βιταμίνες ή ανόργανα συστατικά αναφέρεται στην ετικέτα, δίνεται ως ποσοστό της Συνιστώμενης Ημερήσιας Παροχής (Recommended Dietary Allowance, RDA) παρά ως η ενδεικτική ημερήσια πρόσληψη, και ρυθμίζεται από τον νόμο τροφίμων της ΕΕ. Οι βιταμίνες και τα ανόργανα συστατικά πρέπει να καταναλώνονται σε συγκεκριμένη ποσότητα για την καλή λειτουργία των σημαντικών μεταβολικών αντιδράσεων στο σώμα και τη διατήρηση της σωματικής υγείας. Για τον λόγο αυτό, τα συνιστώμενα επίπεδα πρόσληψής τους τίθενται υψηλότερα από τη μέση απαίτηση του πληθυσμού (αντίθετα με ό,τι συνέβαινε με τα GDAs), προκειμένου να αποτραπούν οποιεσδήποτε περιπτώσεις ανεπάρκειας. H RDA είναι η μέση καθημερινή πρόσληψη, που καλύπτει τις θρεπτικές απαιτήσεις σχεδόν όλων των υγιών ενηλίκων. Όπως με τις ενδεικτικές ημερήσιες προσλήψεις, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτά τα ποσά πρέπει να προσλαμβάνονται καθημερινά∙ αντιπροσωπεύουν τη μέση πρόσληψη για μια ευρύτερη χρονική περίοδο.

Εξήγηση παραστατικών παραδειγμάτων

Το Σχήμα 1 που παρατίθεται παρακάτω αποτελεί παράδειγμα ετικέτας που μπορείτε να βρείτε στη συσκευασία ενός προϊόντος. Για να εξηγηθεί πώς αυτές οι πληροφορίες μπορούν να είναι χρήσιμες στον καταναλωτή, δίνεται μια λεπτομερής εξήγηση της τιμής GDA για την ενέργεια: οι ίδιες αρχές ερμηνείας απαιτούνται για να κατανοήσει ο καταναλωτής πλήρως το περιεχόμενο του προϊόντος σε σάκχαρα, λίπος, κορεσμένο λίπος και αλάτι, επιτρέποντάς του να καθορίσει πώς αυτό το προϊόν μπορεί να ενταχθεί στη γενική δίαιτά του.

Σχήμα 1. Παράδειγμα και εξήγηση μιας ετικέτας

Το Σχήμα 2 παρέχει ένα παράδειγμα των διατροφικών πινάκων, τους οποίους οι καταναλωτές μπορούν να δουν στο πίσω μέρος μιας συσκευασίας προϊόντος. Το σχήμα συγκρίνει δύο παρόμοια είδη δημητριακών πρωινού. Σε αυτήν την περίπτωση, τα δημητριακά του δεύτερου είδους θα ωφελούσαν τους ανθρώπους που έχουν χαμηλή κατανάλωση φυτικών ινών.

Σχήμα 2: Σύγκριση των διατροφικών πληροφοριών στο πίσω μέρος δύο συσκευασιών δημητριακών πρωινού

Εφαρμόζοντας τη θεωρία

Στο πλαίσιο της αγοράς και του μαγειρέματος, οι τιμές GDAs έχουν σχεδιαστεί για την καθοδήγηση των επιλογών των καταναλωτών: για τα άτομα που ανησυχούν για την ποσότητα αλατιού που καταναλώνουν, αυτές οι τιμές μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό της χαμηλότερης πηγής μεταξύ δύο προϊόντων. Οι τιμές GDAs μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση του πώς τα διαφορετικά τρόφιμα συμβάλλουν σε μια ισορροπημένη διατροφή, υποδεικνύοντας ποια τρόφιμα πρέπει να καταναλώνονται κατά διαστήματα και ποια μπορούν να καταναλώνονται συχνότερα. Είναι, εντούτοις, σημαντικό να σημειωθεί ότι λίγα είναι ακόμα γνωστά για το πώς τέτοια συστήματα επισήμανσης των συσκευασιών χρησιμοποιούνται πραγματικά σε καθημερινή βάση, και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να καταλάβουμε πώς οι καταναλωτές χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες στην πράξη.

---

Βιβλιογραφικές αναφορές

• Institute of Grocery Distribution (2006) Best Practice Guidance on the Presentation of Guidelines Daily Amounts
• Council Directive 90/496/EEC of the 24 September 1990 on nutrition labelling for foodstuffs
• CIAA (2006) Recommendations for a Common Nutrition Labelling Scheme
• COMA (1991) Dietary Reference Values for Food Energy and Nutrients for the United Kingdom. (Report on Health and social Subjects). HMSO, London
• EURODIET (2001) Nutrition & Diet for Healthy Lifestyles in Europe. Core Report
• INPES (2002) La santé vient en mangeant. Guide alimentaire pour tous.
• FAO/WHO (2003) Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases. Report of an expert consultation. WHO, Geneva
• FAO/WHO (1998) Carbohydrates in Human Nutrition. FAO food and nutrition paper no. 66. FAO, Rome.

Πηγή: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα (EUFIC)

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα (EUFIC) είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που παρέχει πληροφορίες βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια & την ποιότητα τροφίμων και την υγεία & τη διατροφή στα μέσα ενημέρωσης, τους επαγγελματίες υγείας και διατροφής, τους εκπαιδευτικούς και τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης, με τρόπο τέτοιο ώστε να μπορούν να καταλάβουν οι καταναλωτές.