Ο καφές είναι το πιο διαδεδομένο ρόφημα, εξαιτίας του αρώματος και της γεύσης του. Όμως είναι κάτι περισσότερο από αυτό, είναι ένα σύνθετο μείγμα που αποτελείται από υδατάνθρακες, λιπίδια, αζωτούχες ενώσεις, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αλκαλοειδή και φαινολικά συστατικά. Η επίδραση του στην υγεία είναι αμφιλεγόμενη, αφού άλλες μελέτες αναδεικνύουν την αξία της συμβολής του στη μείωση του κινδύνου πολλών χρόνιων νοσημάτων, ενώ άλλες το συνδέουν με ‘’κακές’’ συνήθειες, όπως το κάπνισμα και τη καθιστική ζωή.
Πιο συγκεκριμένα από τη μία πιθανόν δρα προστατευτικά για τα:
- Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
- Νόσο Parkinson
- Ηπατικές ασθένειες.
Στην άλλη όμως όψη του νομίσματος περιλαμβάνονται τα διτερπένια. Πρόκειται για ουσίες που περιέχονται στον αφιλτράριστο καφέ και μπορεί να ευθύνονται για αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης. Σχετικά με τη σύνδεση του με τον καρκίνο τα δεδομένα είναι λιγοστά και ανεπαρκή, όπως επίσης δεν έχει φανεί σύνδεση του με τη μείωση της οστικής πυκνότητας.
Το συστατικό ‘’κλειδί’’ του καφέ δεν είναι άλλο από την καφεΐνη, με τη συγκέντρωσή της να διαφοροποιείται ανάμεσα στα διάφορα είδη. Η καφεΐνη, ανακαλύφθηκε το 1819 εντοπίζεται σε μια πληθώρα τροφίμων και ροφημάτων όπως η σοκολάτα, ο καφές και το τσάι. Επίσης, έχει συνδεθεί με την ενίσχυση των γνωστικών λειτουργιών και σε μερικές περιπτώσεις με τη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης. Η ενδεικτική μέτρια πρόσληψη καφεΐνης αντιστοιχεί σε 300 mg ή 3 φλιτζάνια καφέ. Τοξικότητα από την άλλη, μπορεί να προκληθεί σε λήψη δόσης καφεΐνης της τάξεως των 5–50 g.
Σχετικά με τις ειδικές πληθυσμιακές ομάδες για:
- Τις εγκυμονούσες γυναίκες, θηλάζουσες και αυτές που σχεδιάζουν να κυοφορήσουν καλόν είναι να μη ξεπερνούν τα 300 mg καφεΐνης ή 3 φλιτζάνια καφέ.
- Τα παιδιά, μια δόση καφεΐνης μικρότερη των 3 mg/kg σωματικού βάρους δε φαίνεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους.
- Τους ηλικιωμένοι είναι πιο επιρρεπής στις αρνητικές επιπτώσεις της καφεΐνης, λόγω της μειωμένης μυϊκής τους μάζας σε σχέση με τους ενήλικες.
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν τα εξής: ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών, αϋπνία, ανησυχία, νευρικότητα, τρέμουλο, πονοκέφαλο, κοιλιακό άλγος, ναυτία, εμετό, διάρροια και διούρηση.
Εν κατακλείδι, από τη στιγμή που ο καφές – πλούσιος σε αντιοξειδωτικά χλωρογενή οξέα, μαγνήσιο, κάλιο, νιασίνη και βιταμίνη Ε – πιθανόν ασκεί θετική επίδραση στην υγεία του ατόμου. Αξίζει ωστόσο, να διεξαχθούν περισσότερες έρευνες προκειμένου να διαλευκανθούν οι μακροχρόνιες συνέπειες κατανάλωσης καφέ.
Πηγές:
- Joseph G. Lisko, Grace E. Lee, Caffeine Concentrations in Coffee, Tea, Chocolate, and Energy Drink Flavored E-liquids, Nicotine Tob Res (2016) Jul 25. pii: ntw192
- http://www.eufic.org/article/el/page/FTARCHIVE/artid/caffeine-health/
- Jane V. Higdon, Balz Frei, Coffee and Health: A Review of Recent Human Research, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, Volume 46, 2006 – Issue 2, Page 101-12
Γράφει για το NutriNews.gr η Μαρία Μεντζέλου, Πτυχιούχος Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τηλ. 6984515475, email: maria.mentzelou@hotmail.com